hòa giải tranh chấp đất đai

Hòa giải tranh chấp đất đai có bắt buộc không?

Việc xác định hòa giải tranh chấp đất đai có bắt buộc không dựa vào từng tình huống cụ thể. Bởi pháp luật hiện nay chỉ quy định một số trường hợp bắt buộc phải hòa giải tại UBND cấp xã. Hơn nữa, những trường hợp này cũng chỉ bắt buộc khi người dân có nhu cầu giải quyết các tranh chấp ở các bước tiếp theo.

Việc hòa giải đất đai khi đó sẽ được coi như là điều kiện để các bên có thể thực hiện các thủ tục khác trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai. Nếu các bên chỉ có nhu cầu hòa giải để thương lượng, đàm phán thì hòa giải là không bắt buộc. Các bên có thể yêu cầu UBND cấp xã nơi có đất tổ chức hoặc không tùy nhu cầu của mình.

Khi nào phải hòa giải tại UBND cấp xã?

Câu hỏi:

Chào luật sư đất đai. Tôi có đọc các bài viết của Luật sư thấy hướng dẫn rất dễ hiểu. Gia đình tôi đang có tranh chấp đất với hàng xóm nên muốn Luật sư tư vấn giúp. Tôi mua mảnh đất đang ở từ năm 2006 của người họ hàng, Năm 2010 tôi hàng xóm xây nhà. Nôi xây dỡ nhà đi xây dựng lại thi hàng xóm nói tôi lấn sang đất của họ 10cm. Họ bắt tôi phải xây dựng lùi vào đất của mình 10cm. Từ trước tới nay hai nhà đã có xích mích nên tôi nghĩ họ đang cố tình cản trở. Tôi muốn giải quyết triệt để vụ việc nhưng không biết mình phải hòa giải ở xã không?

Mong Luật sư trả lời giúp tôi khi nào thì phải hòa giải ở UBND xã. Cảm ơn Luật sư rất nhiều.

Trả lời:

Chào anh. Luật sư đất đai Luật Hùng Bách đã tiếp nhận câu hỏi của anh và tư vấn như sau:

Theo quy định pháp luật, hòa giải đất đai sẽ bắt buộc khi có đủ hai yếu tố:

• Vụ việc tranh chấp thuộc những trường hợp phải hòa giải;
• Người dân muốn thực hiện các thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tiếp theo sau hòa giải. Trường hợp này áp dụng khi các bên hòa giải không thành;

Những trường hợp phải hòa giải đất đai cấp xã.

Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐTP quy định:

“Điều 3. Về chưa có đủ điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

…

2. Đối với tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp theo quy định tại Điều 202 Luật đất đai năm 2013 thì được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015”.

Theo quy định trên, hiện nay chỉ có trường hợp tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất thuộc những trường hợp phải hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã. Loại tranh chấp này có thể hiểu là loại tranh chấp mà giữa các bên không tồn tại hợp đồng; giao dịch; hay mối liên quan trực tiếp (thường xảy ra trong các tình huống như tranh chấp ranh giới, mốc giới…)