Trong hoạt động sản xuất, kinh doanh hiện nay, nhãn mác hàng hóa là công cụ cung cấp thông tin cho người tiêu dùng, là căn cứ để cơ quan quản lý kiểm soát chất lượng, xuất xứ và mức độ an toàn của sản phẩm. Tuy nhiên, vì mục đích cạnh tranh hoặc để thu lợi bất chính, nhiều tổ chức, cá nhân đã thực hiện hành vi gắn nhãn mác hàng hoá sai sự thật nhằm thu hút người mua. Việc này tưởng chừng chỉ là vi phạm hành chính đơn giản, nhưng trong một số trường hợp, hành vi đó có thể dẫn đến nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nếu có bất kỳ vướng mắc nào liên quan đến vấn đề này, khách hàng có thể liên hệ trực tiếp tới Luật sư Hình sự – Luật Hùng Bách theo Hotline 0983.499.828 (zalo) để được tư vấn cụ thể
Gắn nhãn mác hàng hoá sai sự thật được hiểu là việc tổ chức, cá nhân khi đưa hàng hóa ra thị trường thể hiện lên nhãn hàng hoá những thông tin không đúng sự thật về: tên hàng; xuất xứ; thành phần; công dụng;… làm cho người tiêu dùng hiểu sai về bản chất, chất lượng hoặc nguồn gốc của hàng hóa. Thuật ngữ pháp lý gần nhất quy định nội dung và cách ghi nhãn là tại Nghị định số 43/2017/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP) – trong đó định nghĩa “nhãn hàng hóa” và “ghi nhãn hàng hóa”, đồng thời liệt kê nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn. Nếu thông tin trên nhãn bị thay đổi, tô vẽ sai, ghi mập mờ hoặc dán nhãn giả mạo thì được coi là ghi nhãn hàng hóa gian dối.
Gắn nhãn mác sai sự thật là vi phạm pháp luật, nhưng mức độ vi phạm và hậu quả pháp lý phụ thuộc vào tính chất, mức độ thiệt hại, động cơ thu lợi và loại hàng hóa. Cụ thể:
Phần lớn hành vi ghi sai thông tin trên nhãn mác hàng hóa sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định về xử phạt hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng (Nghị định 98/2020/NĐ-CP). Mức phạt tùy theo hành vi cụ thể như: Hành vi buôn bán hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa; Hành vi sản xuất hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa; Hành vi vi phạm về kinh doanh hàng hoá không rõ nguồn gốc, xuất xứ và khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp; Hành vi vi phạm về trưng bày, giới thiệu hàng hóa, dịch vụ;…
Một số hành vi gắn nhãn mác hàng hoá sai sự thật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu cấu thành các tội danh trong Bộ luật Hình sự hiện hành. Hai tội thường được áp dụng liên quan đến nhãn mác, ghi sai thông tin là:
Tội sản xuất, buôn bán hàng giả quy định tại các Điều 193, 194, 195 Bộ luật Hình sự 2015: nếu người bán ghi nhãn giả mạo, bán hàng giả làm lương thực, thực phẩm, thuốc chữa/phòng bệnh, thức ăn chăn nuôi/phân bón… thì có thể bị truy cứu hình sự với khung phạt lên tới 20 năm tù giam.
Tội lừa dối khách hàng quy định tại Điều 198 Bộ luật Hình sự: nếu hành vi gian dối (cân, đo, đong, đếm, ghi nhãn sai, dùng thủ đoạn gian dối khác) nhằm thu lợi bất chính đạt ngưỡng quy định (ví dụ đã bị xử phạt hành chính trước đó mà vẫn tái phạm), thì có thể bị xử lý hình sự.
Tóm lại, không phải mọi hành vi gắn nhãn mác hàng hoá sai sự thật đều dẫn đến trách nhiệm hình sự, nhưng nếu hành vi gây hậu quả lớn, có mục đích thu lợi bất chính, tái phạm hoặc thuộc loại hàng hóa nhạy cảm thì khả năng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Các chế tài chính xử phạt hành vi ghi nhãn hàng hóa gian dối bao gồm xử phạt hành chính, bồi thường dân sự và chịu trách nhiệm hình sự:
Nghị định liên quan (Nghị định 128/2020/NĐ-CP trong lĩnh vực hải quan, Nghị định 98/2020/NĐ-CP điều chỉnh mức xử phạt) quy định mức phạt tiền, buộc khắc phục hậu quả (thu hồi, tiêu hủy, buộc dán nhãn lại), tịch thu hàng hóa, thậm chí buộc tiêu hủy đối với hàng nhập khẩu. Mức phạt giao động theo tính chất vi phạm và giá trị hàng hóa.
Khách hàng nếu đang gặp vướng mắc pháp lý liên quan đến hành vi gắn nhẵn mác hàng hoá sai sự thật. Muốn biết rõ hành vi vi phạm phải chịu mức phạt bao nhiêu có thể liên hệ trực tiếp tới Luật sư Hình sự – Luật Hùng Bách theo Hotline 0983.499.828 (zalo) để được tư vấn cụ thể
Người tiêu dùng bị thiệt hại do hành vi ghi sai thông tin trên nhãn mác hàng hóa có quyền yêu cầu bồi thường theo Luật Bảo vệ Quyền lợi Người tiêu dùng (yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hóa không đúng như đã công bố/niêm yết). Các doanh nghiệp có thể bị buộc bồi thường thiệt hại về vật chất và phi vật chất.
Nếu hành vi ghi sai thông tin trên nhãn mác hàng hóa đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 193, 194, 195, 198 Bộ luật Hình sự (sản xuất/buôn bán hàng giả, lừa dối khách hàng, quảng cáo gian dối…), cá nhân, pháp nhân thương mại có thể bị truy cứu, bị phạt tiền lớn, phạt tù, cấm kinh doanh, thậm chí phạt đối với pháp nhân theo các mức rất nghiêm. Ghi nhãn giả mạo trên thực phẩm, dược phẩm thường bị áp dụng chế tài nặng hơn.
Doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm pháp lý cụ thể về nhãn hàng hóa, được quy định tại Nghị định 43/2017/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP) và các văn bản hướng dẫn:
Phải đảm bảo nội dung bắt buộc trên nhãn hàng hoá (tên hàng; thành phần; khối lượng; hạn sử dụng; xuất xứ; tên và địa chỉ tổ chức/cá nhân chịu trách nhiệm). Việc ghi nhãn hàng hóa gian dối là vi phạm pháp luật.
Chịu trách nhiệm về chất lượng, an toàn và thông tin ghi trên nhãn: doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm đối với thông tin đã thể hiện và không được gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Trường hợp đóng gói lại, sang chiết thì phải ghi tên, địa chỉ của tổ chức đóng gói, không được mượn nhãn hàng hiệu khác.
Khi phát hiện nhãn hàng hóa gian dối (ví dụ do nhà cung cấp cung cấp thông tin sai), doanh nghiệp vẫn có nghĩa vụ thu hồi, thông báo công khai và khắc phục hậu quả theo quy định. Nếu cố tình im lặng hoặc tiếp tay thì mức xử lý sẽ nặng hơn.
Hành vi ghi nhãn hàng hóa gian dối không chỉ làm sai lệch thông tin đối với người tiêu dùng mà còn xâm phạm nghiêm trọng đến trật tự quản lý thị trường. Pháp luật hiện hành quy định rất rõ: tùy vào mức độ vi phạm, cá nhân và doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính, buộc thu hồi – tiêu hủy sản phẩm, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi gây hậu quả nghiêm trọng.
Vì vậy, việc tuân thủ đúng quy định về nhãn hàng hóa không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố bảo đảm uy tín và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Nếu phát sinh tranh chấp hoặc nguy cơ bị xử lý hình sự, việc tìm đến luật sư chuyên về lĩnh vực này sẽ giúp doanh nghiệp và người tiêu dùng định hướng chiến lược bảo vệ phù hợp và hạn chế tối đa rủi ro.
Trên đây là toàn bộ nội dung của bài viết Gắn nhãn mác hàng hoá sai sự thật có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? của Luật sư Hình sự – Luật Hùng Bách. Trường hợp bạn cần tư vấn, hỗ trợ tư vấn chuyên sâu. Hoặc cần bào chữa cho các bị can, bị cáo về các tội liên quan đến các vụ án tai nạn giao thông. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi tại các văn phòng, chi nhánh ở TP. Hà Nội, Hà Tĩnh, TP. Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh theo các phương thức sau:
Trân trọng!
Trong bối cảnh hoạt động thương mại và giao lưu hàng hóa tăng trưởng mạnh,…
Buôn bán hàng cấm là một trong những hành vi vi phạm pháp luật phổ…
Trong những năm gần đây, các vụ bắt cóc tống tiền xảy ra với nhiều…
Ngày nay, dưới sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, tình trạng mạo…
Trong thời đại mạng xã hội phát triển, không ít người rơi vào tình trạng…
Các tranh chấp liên quan đến tài sản diễn ra ngày một phổ biến. Khi…