Sổ mục kê được quy định như thế nào?
Trong thời kì phát triển hiện nay, nhà đất được coi là một trong những tài sản có giá trị. Và thường được lựa chọn làm di sản thừa kế. Có khá nhiều người vẫn còn thắc mắc liên quan tới việc đất đã được cấp sổ đỏ cho người khác có chia thừa kế được không? Luật Hùng Bách xin phân tích qua bài viết dưới đây để bạn đọc hiểu rõ hơn. Nếu có thắc mắc gì cần giải đáp thì liên hệ với chúng tôi qua số 097.111.5989 (Zalo) để được hỗ trợ.
Sổ đỏ là tên gọi tắt của giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Theo khoản 16 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất của người có quyền sử dụng đất. Như vậy sổ đỏ là chứng thư pháp lý xác định quyền sở hữu của cá nhân, tổ chức đối với đất đai được ghi ở trong đó.
Theo khoản 16 Điều 3 Luật đất đai 2013, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất; quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.
Theo như quy định trên, trường hợp được Nhà nước cấp sổ đỏ sẽ là căn cứ để xác định ai là người có quyền sử dụng đất? ai là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất?
Theo điều 75 Luật đất đai 2013. Điều kiện được bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi vì mục đích an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là khi người sử dụng đất phải có giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận mà chưa được cấp (trừ trường hợp theo khoản 2 Điều 77 Luật đất đai).
Việc có hoặc không có giấy chứng nhận là một trong những căn cứ giúp các bên tranh chấp lựa chọn hình thức giải quyết tranh chấp đất đai. Căn cứ quy định tại khoản 2, 3 Điều 203 luật đất đai 2013.
Ông bà nội tôi có 3 người con trai, bố tôi là út. Năm 1981 ông tôi mất và không có di chúc. Năm 1998 nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bố tôi vì bà tôi có giao cho bố tôi nộp các loại thuế đất. Thời điểm đó các bác lúc đó cũng đồng ý để bố tôi đứng tên. Đến năm 2004 thì bà tôi mất. Đến nay các bác tôi lại đổi ý muốn đòi hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên bố tôi để nhằm yêu cầu chia lại tài sản chung của ông bà. Xin hỏi Luật sư đất đã được cấp sổ có bị chia lại thừa kế hay không?
Việc sang tên quyền sử dụng đất có thể thực hiện qua hai hình thức. Một là chuyển nhượng quyền sử dụng đất và hai là tặng cho quyền sử dụng đất. Với trường hợp của bạn việc sang tên này được thực hiện dưới hình thức tặng cho quyền sử dụng đất. Như vậy, người tặng cho tại thời điểm đó là bà bạn. Còn nguồn gốc của mảnh đất này trước đó thuộc quyền sử dụng của ông và bà bạn.
Vậy theo quy định của pháp luật mỗi người sẽ có một phần quyền bằng nhau. Khi ông bạn mất do không để lại di chúc. Nên căn cứ theo điểm b khoản 1 Điều 678 Bộ luật dân sự tại thời điểm đó nửa mảnh đất thuộc phần quyền của ông bạn. Và sẽ được tiến hành chia thừa kế theo pháp luật nếu người có quyền và nghĩa vụ liên quan yêu cầu.
Thời điểm ông bạn mất những người được hưởng di sản của ông bạn theo pháp luật bao gồm bà bạn, bố bạn và các bác. Không ai có yêu cầu chia di sản, không có ý kiến gì khi sang tên đất cho bố bạn, đều đồng ý để bố bạn sử dụng đất. Theo đó giao dịch chuyển quyền sử dụng đất này là hoàn toàn hợp pháp. Hiện tại giao dịch này này hoàn toàn có hiệu lực pháp luật cho nên các bác bạn không thể yêu cầu tuyên giao dịch dân sự vô hiệu.
Ngoài ra, căn cứ theo Điều 463 Bộ luật dân sự năm 2015 thì nếu như bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm nhận tài sản. Do đó, trong trường hợp này, việc xác định đất đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có bị chia thừa kế lại không như sau: Khi bố bạn đã thực hiện đăng ký sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì coi như việc tặng cho là có hiệu lực.
Để thực hiện đòi lại phần đất này thì sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên giả sử nếu những người anh em của bố bạn đòi lại phần đất này. Có căn cứ cho thấy tại thời điểm bố bạn được cấp sổ đỏ những đồng thừa kế không đồng ý với việc cấp sổ cho bố bạn thì quyền sử dụng đất sẽ được chia theo quy định về thừa kế tài sản theo điều 651 Bộ luật dân sự 2015.
Chào Luật sư Luật Hùng Bách. Tôi có câu hỏi mong được Luật sư giải đáp. Bố mẹ tôi có một quả đồi dùng để trồng keo. Bố mẹ tôi sinh được 2 người con, có tôi và 1 anh trai nữa. Mẹ tôi mất cách đây 3 năm, chỉ còn bố tôi, do tuổi đã cao lại thêm nhiều bệnh tật nên bố đã ở cùng với gia đình anh trai được mấy năm nay. Do tôi là con thứ hai, lại đi làm xa nhà nên mọi việc trong gia đình đều trông cậy vào anh cả.
Tết vừa rồi về nhà ăn tết tôi mới được biết anh tôi đã làm hồ sơ xin cấp sổ đỏ. Việc này bố tôi nói không hề được biết. Tôi là con út, lại làm ăn xa nhà. Bản thân tôi cũng chưa có vốn liếng gì riêng. Do đó, tôi cũng muốn nhận một phần đất của bố mẹ.
Tuy nhiên anh trai tôi không đồng ý. Anh ấy cho rằng anh gánh trách nhiệm nuôi bố, là con cả nên được hưởng đất là điều đương nhiên. Anh ta còn nói rằng đất này đã được cấp sổ nên tôi cũng không có cách nào đòi lại được. Vậy xin hỏi Luật sư đất đã được cấp sổ đỏ cho người khác có yêu cầu hủy sổ được không? Mong Luật sư tư vấn.
Chào bạn! Việc hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có thực hiện được hay không sẽ tùy vào mỗi trường hợp cụ thể:
Nếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên cấp không đúng quy định pháp luật thì sổ đỏ của anh trai bạn vẫn có thể bị hủy bỏ. Tuy nhiên việc hủy sổ cũng không hề đơn giản. Đầu tiên bạn cần có bằng chứng chứng minh việc anh trai bạn đã được cấp sổ đỏ không đúng. Việc cấp sổ không đúng ở đâu thì bạn cần kiểm tra lại kỹ lưỡng từ bố bạn và anh trai bạn. Xem đất đó được cấp theo diện nào? được bố tặng cho hay được cấp từ đầu? hồ sơ xin cấp đất như thế nào?
Việc này đòi hỏi bạn phải thu thập hồ sơ từ nhiều hướng. Do chưa có kinh nghiệm trong việc này nên bạn sẽ không tránh phải khó khăn khi thu thập hồ sơ để chứng minh cho yêu cầu của mình. Nếu chứng minh được sổ đỏ được cấp không đúng. Việc cấp sổ này lại làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của bạn thì bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu hủy sỏ.
Ngược lại với tình huống trên. Nếu bạn cho rằng đất được cấp sổ không đúng nhưng không đưa ra được chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình hoặc có đưa ra chứng cứ nhưng lại chứng minh đất đó được cấp đúng quy định pháp luật thì yêu cầu của bạn đương nhiên không có căn cứ để giải quyết.
Do vậy, việc quan trọng và cần thiết nhất vẫn là thu thập được chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của bạn. Sau đó, mới có thể tính đến bước làm thủ tục gì tiếp theo để giải quyết được yêu cầu của mình. Ở bước này bạn có thể liên hệ tới các Công ty, văn phòng Luật để được yêu cầu hỗ trợ hoặc thuê Luật sư chuyên về đất đai giúp bạn thực hiện công việc ở bước này.
Theo khoản 2 Điều 626 Bộ luật dân sự 2015. Người lập di chúc có quyền phân định phần di sản cho từng người thừa kế. Hay nói cách khác người thừa kế được hưởng phụ thuộc vào nội dung di chúc.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 644 bộ luật dân sự năm 2015 quy định về các đối tượng sau: con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng và con thành niên mà không có khả năng lao động của người lập di chúc sẽ được hưởng phần di sản thừa kế bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu không được người lập di chúc cho hưởng phần di sản hoặc cho hưởng ít hơn 2/3 suất đó.
Khi một người chết nhưng không có di chúc để lại hoặc di chúc không hợp pháp thì di sản của người đó được chia theo pháp luật. Căn cứ theo Điều 649 và Điều 651 Bộ luật dân sự 2015. Người được hưởng thừa kế theo pháp luật là thuộc diện thừa kế và hàng thừa kế. Diện thừa kế là người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng với người để lại di sản.
Theo khoản 1 Điều 651 bộ luật dân sự 2015 quy định về hàng thừa kế theo thứ tự như sau:
Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ; mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột; em ruột của người chết, cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội; bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
Hàng thừa kế thứ ba bao gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết, bác ruột, chú ruột; cậu ruột, dì ruột, cô ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột cậu ruột; chú ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Như vậy, những người thừa kế ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế. Nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản; bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản theo khoản 3 Điều 651 bộ luật dân sự 2015. Những người thừa kế cùng hàng thừa kế được hưởng phần di sản như nhau.
Trước tiên theo quy định của pháp luật hiện hành về việc phân chia tài sản là đất đai đã có sổ đỏ/giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được thực hiện theo quy định của pháp luật đất đai, pháp luật dân sự.
Nếu như một trong các bên được hưởng thừa kế mà tự ý sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong khi người để lại di sản thừa kế không có di chúc và những người còn lại không hề hay biết về việc này. Trong trường hợp này, có thể yêu cầu khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế hoặc khởi kiện hành chính yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 khi giải quyết vụ việc dân sự. Tòa án có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân, người có thẩm quyền xâm phạm lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự mà tòa án có nhiệm vụ giải quyết.
Theo đó khi giải quyết vụ án dân sự đòi hỏi phân chia di sản thừa kế là đất đai mà giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật thì Tòa án giải quyết vụ việc dân sự xem xét hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đó theo quy định tại Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Tại giải đáp số 02/2016/GĐ – TANDTC ngày 19/09/2016 quy định Tòa án phải đưa cơ quan đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Yêu cầu đòi phân chia di sản thừa kế: Sau khi sổ đỏ cấp cho người khác bị hủy; quyền sở hữu đất thuộc về người sử dụng đất. Việc phân chia di sản thừa kế sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế. Tranh chấp đất đai thừa kế không có di chúc hoặc di chúc vô hiệu; không có hiệu lực thì đất đai sẽ được chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế.
Bước đầu tiên là bạn phải chuẩn bị đầy đủ 01 bộ hồ sơ khởi kiện chia di sản thừa kế bao gồm các giấy tờ tài liệu như trên. Sau đó thực hiện tiếp các thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế đất đai đã được cấp sổ đỏ.
Bạn cần mang bộ hồ sơ đã chuẩn bị tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được giải quyết. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện; Chánh án phân công 1 thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công; thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây:
Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo nộp tạm ứng án phí. Khi này đương sự phải nộp tiền tạm ứng án phí. Sau khi nộp, đương sự nộp lại biên lai thu tiền cho Tòa án. Khi đó tòa án thụ lý việc dân sự hoặc vụ án kể từ khi nhận được biên lai này.
Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử; Tòa án phải mở phiên Tòa, trong trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng.
Nhằm giúp khách hàng bảo vệ tối đa quyền lợi của mình. Công ty Luật Hùng Bách cung cấp dịch vụ giải quyết tranh chấp chia thừa kế đất đai đã được cấp sổ với nội dung sau:
Nếu bạn có thắc mắc về tranh chấp chia thừa kế đất đai đã được cấp sổ. Bạn đọc có thể liên hệ đến Luật Hùng Bách làm việc tại chi nhánh văn phòng Hà Nội; TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Tĩnh, …theo các phương thức sau:
Trân trọng!
VN
Thông tin bản án tranh chấp Hợp đồng thi công Loại vụ việc: Tranh chấp…
Thông tin bản án tranh chấp Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất Loại…
Thông tin bản án tội chống người thi hành công vụ Loại vụ việc: Tội…
Thông tin bản án tranh chấp Hợp đồng tặng cho tài sản Loại vụ việc:…
Thông tin bản án hôn đơn phương tranh chấp tài sản chung, cấp dưỡng Loại…
Thông tin quyết định thuận tình ly hôn vắng mặt cả 2 bên ở Canada…